Lata 70. na Bronksie i "The Get Down"

Lata 70. to złota era disco i narodziny hip-hopu. Scratchowanie, breakujący b-boys i b-girls, rymowanie, i oczywiście - graffiti. Roztańczony i rozśpiewany Bronx można oglądać w serialu "The Get Down".

Rozwój hip-hopu gatunku jest tu przedstawiony w niesamowicie interesujący sposób nawet dla osoby takiej, jak ja, czyli nielubiącej tego typu muzyki (do tej pory nie wiem, jak sobie poradziłam podczas oglądania "Luke'a Cage'a"!). Twórca serialu, Buz Luhrmann ("Wielki Gatsby", "Moulin Rouge!", "Australia"), korzystał z pomocy muzyków i grafficiarzy, którzy tworzyli wtedy hip-hopową kulturę. Chciał utworzyć jak najwierniejszy portret tamtych czasów, przepuszczony przez pryzmat swojej estetyki.

Netflix niechętnie dzieli się swoimi wynikami oglądalności i kosztami produkcji. Plotki mówią, że w owym czasie "The Get Down" był najdroższym serialem w portfolio tej platformy, z odcinkami kosztującymi po 10 milionów dolarów. Same kostiumy i licencje na hity lat 70. pewnie kosztowały majątek, a jeszcze konieczne było stworzenie odpowiednich lokacji. Prawie połowa scen dzieje się w istniejących obecnie miejscach, ale Bronx bardzo zmienił się przez ostatnie lata, również za sprawą gentryfikacji. Co oznacza, że ciężko było znaleźć odpowiednio zniszczone i opuszczone lokalizacje. Chociaż to akurat dobrze świadczy o jakości życia na Bronksie.

The Bronx is burning

Rok 1977 był wyjątkowo ciężki dla Bronksu. W 13 lipca w wyniku uderzeń piorunów spowodował zanik prądu. Długi czas reakcji straży pożarnej, podpalenia i zamieszki spowodowały wybuch ponad 400 pożarów. Sklepy zostały zrabowane, żaden produkt nie był bezpieczny. Później nie było lepiej. Wiele domów opustoszało lub zostało podpalonych - bardziej opłacało się dostać jednorazowe odszkodowanie od ubezpieczyciela, niż utrzymywać budynek i zarabiać na wynajmie mieszkań. A Nowy Jork był na skraju bankructwa.


To, że straż pożarna tak wolno reagowała na powiadomienia o pożarach, przez co ogień rozprzestrzeniał się na sąsiednie budynki, spowodowane było... złym planowaniem przestrzennym. Na podstawie niepoprawnie przeprowadzonych analiz danych zamykano lub przenoszono remizy, co jak widać miało negatywny wpływ na najbiedniejsze dzielnice miasta. Historyczne kwartały zamieniały się w ruiny, które można było zabudować lepszymi, droższymi apartamentami (gentryfikacja!) lub przeznaczyć pod wciąż powiększającą się sieć autostrad, przecinającą wiele amerykańskich miast - w tym Nowy Jork - przez sam środeczek.

Południowy Bronx, Nowy Jork 1975, Allan Tannenbaum—Getty Images via Time

spalony budynek na Charlotte Street, jednej z najbardziej zniszczonych ulic Bronxu w latach 70. fot. John Fekner (źródło: Bowery Boys History)

W innych przypadkach takie działania były całkowicie zaplanowane. Kiedy miasto boryka się z problemami finansowymi, najłatwiej najpierw obciąć finansowanie usług takich jak metro, szkoły, wywóz śmieci czy funkcjonowanie policji. Tak zwany "planned shrinkage" miał spowodować wyludnianie się Bronksu, którego według polityków był już nie do uratowania. Lepiej pieniądze było przeznaczać na te dzielnice, w których mieszkają ludzie lepiej usytuowani i płacący podatki.

The series captures a period in the borough’s history when the Bronx embodied everything that people perceived to be wrong with New York.

Walki gangów, napięcia na tle rasowym, bieda, niedofinansowanie służb miejskich, opuszczone budynki. Jak to wszystko naprawić, jak uratować swoją dzielnicę? Jeden z bohaterów, Papa Fuerte, miał pomysł - za przekonanie mieszkańców Bronksu do zagłosowania na Eda Kocha w wyborach na burmistrza Nowego Jorku chce otrzymać 10 milionów dolarów na budowę swojego wymarzonego osiedla.  Niedrogie mieszkania dla każdego, rozwój dzielnicy, odbudowa Charlotte Street z gruzów - brzmi bajkowo. Ale mimo swoich wpływów, Papa Fuerte nie był w stanie ziścić swojego marzenia. Ot, polityka.

Papa Fuerte na gruzach - "Tu na razie jest pobojowisko, ale będzie piękny Bronx!"

bohaterowie "The Get Down’" w St. Mary’s Park

"The Get Down" nie spodoba się każdemu. Nie tylko ze względu na dosyć niszową w Polsce tematykę, ale i samo wykonanie serialu - momentami bywa przerysowany, komiksowy (w drugim sezonie pojawiają się animowane, wręcz komiksowe wstawki), widać wpływ kung-fu, a czasami sceny są rozgrywane zbyt... pompatycznie. To nie jest realistyczny "Vinyl" od HBO, powiedziałabym raczej, że to takie retro-fantasy. Jednak sam serial stara się nas przekonać, że jest jak najbardziej prawdziwy. Każdy odcinek rozpoczyna się fragmentem występu rapera MC Books w Madison Square Garden w 1996 roku. Tyle tylko, że takiego koncertu wcale nie było. Co chwilę pojawiają się również archiwalne ujęcia Bronksu i Nowego Jorku, tak jak w "Narcos", innym serialu od Netflixa. Co czasami prowadzi do dziwnego zaszumienia scen z aktorami - nagrania z lat 70. są gorszej jakości i tym zaszumieniem próbowano ugładzić i ujednolicić przejścia pomiędzy scenami.

[...] I can genuinely say that I’ve finally seen the first positive depiction of The South Bronx. Yes, there were gangs and guns. Yes, there was blackmail and deceit. Yes, there was graffiti and vandalism. Yes, there was murder and all the problematic shit that gave The Bronx the reputation it has. But most of that fuckery was just one aspect of The BX. That’s not what defines the Bronx. If you didn’t notice, there was also hope and musical inspiration.

Południowy Bronx fot. Alain Le Garsmeur/Getty Images (źródło: The Guardian)

Jeśli interesuje Was historia początku hip-hopu albo historia Nowego Jorku, a może bardzo lubicie lata 70.? Koniecznie sprawdźcie "The Get Down"!