Dolny Śląsk zachwyca, gdziekolwiek się nie pojedzie. I od kilku lat mówię sobie, że muszę wrócić do Kotliny Kłodzkiej, którą pamiętam z dzieciństwa - zwiedzić Jaskinię Niedźwiedzią, zagubić się w labiryncie na szczycie Szczelińca Wielkiego. Póki co niewiele z tego wyszło, bo nawet wyprawa na Śnieżnik skończyła się tak, że nic nie zobaczyłam, taka mgła zasnuła cały szczyt, chociaż pozwiedzałam w ostatnim czasie Długopole, Polanicę czy Złoty Stok. Ale wciąż czuję niedosyt! 

Betonia... Sama ta nazwa od razu przenosi nas do jakiejś fantastycznej krainy, może i zbudowanej z szarego, surowego betonu, a jednocześnie wypełnionej ciepłem zamieszkujących ją ludzi. Tu każdy ma zapewnione co najmniej 15 metrów kwadratowych, ogrzewanie i ciepłą wodę, kuchnię i łazienkę przydzieloną do mieszkania. Do toalety nie trzeba już wychodzić na korytarz, albo - co gorsze! - na podwórze. Za oknem jest sporo przestrzeni, nikt nikomu przez balkon nie zagląda. Pod domem bezpiecznie bawią się dzieci, bo ruch samochodowy odbywa się zupełnie gdzie indziej, a i idąc do przedszkola czy do szkoły nie trzeba przekraczać żadnej ulicy. Sielska kraina. Utopia!

zachód słońca na lubińskim Kielichu

Święta za pasem! Po raz trzeci zebrałam w jednym miejscu moje prezentowe rekomendacje dla miłośników miast, architektury i urbanistyki.

Życie w kamienicy

"Kamienice. Opowieści mieszkańców wrocławskich domów" Joanny Mielewczyk, autorki bloga i prowadzącej audycję o wrocławskich kamienicach i ich mieszkańcach | "Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy" tom 1 | tom 2 | tom 3

Zajrzyjmy w przyszłość i przeszłość

"Far Future: Historia jutra" Natalii Hatalskiej i jej instytutu prognozowania trendów to raport dotyczący przyszłości, który powstał po przeanalizowaniu... filmów science-fiction! | "Duchologia Polska. Rzeczy i ludzie w czasach transformacji" Olgi Drendy | "Pojutrze. O miastach przyszłości" Pauliny Wilk - tu parę słów o książce na blogu | "Betonia. Dom dla każdego" Beaty Chomątowskiej

Ucieczka za miasto

Na ścianie

plakaty z systemami komunikacji miejskiej różnych miast - Moje metro | Cartonik - tu można zamówić swoje własne mapy| trójwymiarowa mapa Bałtyku od Avocado Pracownia Twórcza | plakat miasto Warszawa

A może kalendarz, plakat albo pocztówka od Rykoszetki? ;) W zakładce MAPY znajdziecie Wrocław, Warszawę, Kraków, Poznań i wiele więcej!

kalendarz z Wrocławiem na 2019 rok

plakat z ulicami Lubina

Zapraszamy do zabawy

Zanotuj to sobie

"Kraków. Książka do pisania" - notes ilustrowany starymi zdjęciami Krakowa i okraszony cytatami związanymi z tym miastem | warszawski kalendarz ilustrowany | notes Moleskine City - Londyn

Załóż no coś na grzbiet

Empikowa Polska

Empik seria Polska

A może by tak...

• miejski survival - szkoła przetrwania w Warszawie?
• abonament na miejskie hulajnogi albo rowery?

Gdzie jeszcze warto zajrzeć?

• Zakład, że Trójmiasto
• Folkstar
• Hello Wawa

I koniecznie rzućcie okiem na poprzednie miejskie prezentowniki:

A co, jeśli podczas wakacji w Lizbonie znudzą nam się wąskie uliczki, czerwone dachy i zabytkowe tramwaje?

Oj, napatrzyłam się na zdjęcia Nieśmigielskiej z Porto i Lizbony, napatrzyłam! Dlatego kiedy padło hasło "wakacje w Portugalii" wiedziałam, że może być na nie tylko jedna odpowiedź. Jedziemy!

Ponieważ szybko okazało się, że plan zakłada przylot do Lizbony, wypożyczenie auta i wycieczkę do Porto i z powrotem na południe, by trochę poplażować, i to wszystko tylko w tydzień, to nie nastawiałam się na to, że uda mi się zobaczyć wszystkie najbardziej polecane miejsca. Chociaż listę sobie oczywiście przygotowałam! Najważniejsze było, żeby miło spędzić czas, odpocząć i skorzystać z zapowiadanej pięknej pogody. I plan został wykonany w 1000%!

Mieszkańcy miast łączmy się.

Tyle mówi się o ucieczce za miasto, na łono natury, bo miasto to tylko betonowa pustynia, miejska wyspa ciepła, po prostu zero kontaktu z naturą.

Idąc przez miasto, możesz nie mieć wrażenia, że obcujesz z przyrodą, ale tak właśnie jest: otacza cię gęsta sieć połączeń, do których zaliczają się wymiana składników odżywczych, sprzeczne interesy i komunikacja międzygatunkowa. Mamy przed sobą niewidzialny świat, który aż prosi się, żeby go poznać.

Wystarczy podczas spaceru spojrzeć pod nogi, zatrzymać się na chwilę i przypatrzeć niebu, zadrzeć głowę do góry i wypatrzeć gniazda ukryte w załamaniach dachów. Gatunki synantropijne są wszędzie dookoła nas i nie wiem, jak można ich nie zauważać!

Ponieważ jeszcze do niedawna w dzień wciąż temperatura przekraczała 20 stopni, to trochę czułam się, jakby dalej było lato. Mój urlop wypadł w tym roku dopiero na początku października i wcale nie wróciłam z gorącej Portugalii do chłodnej, mokrej Polski - pogoda jest naprawdę piękna. Ale zapowiada się małe załamanie pogody, dlatego uznałam, że to dobry moment na podsumowanie ostatnich miesięcy i powrót z blogowych wakacji.

Sami zobaczycie po zdjęciach, że chociaż nie wyjeżdżałam nigdzie na dłużej, to na nudę nie narzekałam. Niestety, nie narzekałam też na różne cielesne przypadłości, więc nie było to najbardziej udane lato mojego życia.

Jeśli miasto porównamy do organizmu człowieka, to jego najważniejszym organem będzie rynek - bijące serce miasta, punkt spotkań i miejsce najistotniejsyzch miejskich wydarzeń.

Prawie każde miasto i miasteczko na Dolnym Śląsku z poniemiecką historią może poszczycić się uroczym rynkiem, otoczonym przez kamieniczki. Ale nie Lubin. Zabudowania w okolicach rynku, chociaż wcale nie tak mocno zniszczone podczas wojny, zostały rozebrane w latach 60.. Miejska legenda mówi, że oczyszczone cegły wywieziono do Warszawy, by wspomóc odbudowę stolicy. Na pewno prawdą jest to, że pozostało jedynie 10% przedwojennej zabudowy.

Kto nie chciałby mieszkać w mieście, które się liczy? Dobrze się kojarzy, jest przyjemnym miejscem do życia, dającym szansę na szczęście. Nawet, jeśli świadomie decydujemy się na życie w przysłowiowej pipidówie, to marzymy o tym, by żyło się nam nie coraz gorzej, a coraz lepiej.

Do tego potrzebne są pieniądze - i władza. Dlatego to zazwyczaj stolice są najważniejszymi miastami w danych państwach, bo w nich skupia się władza, biznes i nauka Skoro stolica państwa może być tylko jedna (chociaż tych wyjątkowych państw o dwóch stolicach wcale nie jest tak mało, jak myślicie!), to może by tak zostać chociaż stolicą województwa...?

W kwietniu wisiała nad nami groźba zapanowania całkowitego chaosu przestrzennego - rząd zaczął prace nad projektem specustawy mieszkaniowej, nazywanej Lex Deweloper. W zeszłym miesiącu została w końcu podpisana, ale dzięki licznym głosom krytycznym wprowadzono do projektu kilka znaczących zmian. Tylko czy to oznacza, że ładowi przestrzennemu w Polsce już nic nie grozi (a przynajmniej nie bardziej, niż do tej pory)?

O założeniach pierwszej wersji Lex Deweloper pisałam już na blogu. Odzew specjalistów, środowisk architektonicznych i planistycznych czy nawet niektórych deweloperów był tak negatywny, że rząd zdecydował się na wprowadzenie do projektu ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (nazywanej potocznie specustawą mieszkaniową lub Lex Deweloper - to ze względu na powszechny pogląd, że prawo to będzie sprzyjało głównie deweloperom) znacznych zmian.

Zawsze, kiedy widzę opuszczone budynki, serduszko mi się kraje. Taki potencjał zmarnowany! W historii takich miejsc zawsze przewija zaniedbanie przez ludzi - wojny czy pożary odciskają swoje piętno, ale dopiero obojętność ludzi doprowadza je do całkowitego rozpadu.

Jest tyle pięknych miejsc na świecie i w naszym kraju. Jak wybrać te, które naprawdę warto zobaczyć? Bo są przecież takie widoki czy zabytki, które doskonale znamy, chociaż nigdy nie widzieliśmy ich na żywo, bo spoglądają na nas z pocztówek (czy ktoś w ogóle jeszcze wysyła pocztówki?), przewodników, blogowych fotorelacji. Ale przecież w podróżach nie chodzi tylko o to, żeby coś zobaczyć, ale przede wszystkim - żeby coś przeżyć.

Od kilku moim ulubionym kryterium planowania wyjazdów jest takie: czy można wytropić tam przygodę? Jasne, uwielbiam chodzić po górach czy zwiedzać miasta, ale może gdzieś są jakieś skałki, kopalnie, wieże widokowe, cuda techniki...?

Lata 70. to złota era disco i narodziny hip-hopu. Scratchowanie, breakujący b-boys i b-girls, rymowanie, i oczywiście - graffiti. Roztańczony i rozśpiewany Bronx można oglądać w serialu "The Get Down".

Rozwój hip-hopu gatunku jest tu przedstawiony w niesamowicie interesujący sposób nawet dla osoby takiej, jak ja, czyli nielubiącej tego typu muzyki (do tej pory nie wiem, jak sobie poradziłam podczas oglądania "Luke'a Cage'a"!). Twórca serialu, Buz Luhrmann ("Wielki Gatsby", "Moulin Rouge!", "Australia"), korzystał z pomocy muzyków i grafficiarzy, którzy tworzyli wtedy hip-hopową kulturę. Chciał utworzyć jak najwierniejszy portret tamtych czasów, przepuszczony przez pryzmat swojej estetyki.

Gdzie szukać ciekawych do odwiedzenia miejsc, które niekoniecznie pojawiają się na pierwszych stronach wyszukiwarek? Miejsc osobliwych, nietuzinkowych. Tu na ratunek przyjdzie "Atlas Obscura".

Prawie 10 lat temu powstał internetowy portal, który miał być zbiorem "niespodziewanych, pomijanych, dziwacznych i tajemniczych" miejscówek, cudów natury czy tradycji i dań z całego świata. Teraz to także zbiór ciekawych historii - możecie dowiedzieć się stamtąd, jak ananas stał się symbolem gościnności albo zobaczycie makiety najciekawszych wieżowców, które... nigdy nie powstały. A dwa lata temu jego twórcy, Joshua Foer i Dylan Thuras wraz z  Ellą Morton wydali książkę-przewodnik o polskim tytule "Atlas Osobliwości", którą w czerwcu postanowiłam się zaopatrzyć.

Nie mogę powiedzieć, że nigdy wcześniej nie byłam w Jeleniej Górze. Przecież to tędy prowadzi droga w Karkonosze i tu odbywają się wystawy psów, w których brałam udział. Jednak dopiero w ubiegły weekend tak naprawdę zobaczyłam, co do zaoferowania ma jeleniogórski rynek.

Nazwa miasta

Lokalizacja

Populacja

Tym razem sięgnęłam po książkę, która nie jest o architekturze! Jest za to o roślinach, bez których nie wyobrażam sobie ani swojego mieszkania, ani swojego miasta.

Rośliny w końcu dają nam tlen, walczą ze smogiem, ich zielona barwa relaksuje nasz wzrok, pięknie pachną, mają właściwości lecznicze, są domem dla zwierząt czy pożywieniem dla ludzi... No chyba nie muszę Was przekonywać, że rośliny są super.

Lato za pasem, a w międzyczasie gdzieś zapodział się cykl comiesięcznych migawek. Dzisiejsze, wiosenne migawki będą wiec trzy razy bardziej napakowane zdjęciami, ale jak zawsze najwięcej będzie architektury i roślin. To co, zaczynamy!

Pod koniec XIX wieku na Grabiszynie powstała zajezdnia tramwajowa. Wtedy ten teren znajdował się poza granicami miasta, a teraz - to tylko kilka przystanków od centrum. Po II Wojnie Światowej przestała pełnić swoją funkcję, a w latach 60. zamieszkały tam autobusy. Obecnie to siedziba Centrum Historii Zajezdnia, jednego z najnowocześniejszych muzeów we Wrocławiu, które na pewno spodoba się każdemu.

Podobno już lada chwila zdecydowana większość ludzkości będzie mieszkała w miastach i a terenach zurbanizowanych. Coraz większe przestrzenie ulegają przetworzeniu - tam, gdzie kilkanaście lat temu rozciągały się pola uprawne, teraz panują wysokościowce. Tam, gdzie spokojnie o brzeg rozbijały się fale mórz i oceanów, teraz pojawiły się sztuczne wyspy. Miasta rosną wzdłuż i wszerz, żeby pomieścić coraz więcej ludzi.

Pokrycie całej rzeczywistości miastem wykroczyło poza fazę testów. Taka forma życia jest już obecna, rozpoczęła wchłanianie.

Ludzie - Jak angażować mieszkańców i turystów w lokalne akcje, wydarzenia i inicjatywy?
Miasto - Jak skutecznie zmieniać na lepsze współczesne miasta, metropolie oraz regiony?
Trendy - Jakich narzędzi używać do efektywnej komunikacji online i offline?

Organizatorzy pierwszej konferencji Wrocław City Trends postawili przed sobą ambitne zadanie odpowiedzenia na te pytania. Program brzmiał nad wyraz ciekawie, dlatego w ubiegły piątek zamiast siedzieć w pracy, siedziałam na prelekcjach i debatach.

I dzisiaj to ja postaram się odpowiedzieć na jedno bardzo ważne pytanie - co pozostało mi w głowie tydzień po konferencji Wrocław City Trends?
Garść ciekawostek i linków dla Was, a dla mnie całkiem sporo inspiracji do kolejnych wpisów.

Ziemia kryje wiele skarbów. Kruszce, rudy miedzi, złoto, srebro, no i węgiel. A gdzie węgiel, tam i kopalnie i górnicy.

Pisząc swoją książkę "13 pięter" Filip Springer pytał swoich rozmówców, czym dla nich jest dom. Teraz cykl rozmów na ten temat pojawi się na portalu polskiego Vogue, co i mnie skłoniło do zastanowienia się nad tym, bez czego nie wyobrażam sobie domu. Szczerze mówiąc, na początku nie wiedziałam, co to dla mnie oznacza, nikt nie zadał mi nigdy takiego pytania. Ale później wzięłam do ręki książkę "Dom. Krótka historia idei"  Witolda Rybczyńskiego i odpowiedź była oczywista - chodzi o komfort. Dom to miejsce, w którym czuję się komfortowo, fizycznie i psychicznie.

Po polskich Błędnych Skałach i Rudawach Janowickich czy czeskich skalnych miastach przyszedł czas na Saksońską Szwajcarię.

Czym jest Lex Deweloper?

To potoczna nazwa specustawy mieszkaniowej, nad którą trwają teraz prace: Ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. Umożliwić ma budowanie większej ilości domów w ramach programu Mieszkanie+ (następcy programów Rodzina na Swoim i Mieszkanie dla Młodych), często z nieposzanowaniem istniejących już planów miejscowych i strategii rozwoju miast - bo takich inwestycji zapisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mają po prostu nie obowiązywać. Jeśli naprzeciwko Twojego domu znajduje się park, to niedługo może zniknąć. Mieszkasz na malowniczym osiedlu domków jednorodzinnych? Za Twoim płotem może zaraz powstać blok wielorodzinny, chociaż docelowo miał to być teren przeznaczony pod usługi.

Dzieci uwielbiają zadawać pytania. Wszystko je interesuje - co to jest, co to robi, dlaczego ptaki latają, gdzie jest słońce, kiedy go nie ma, czemu morze jest słone. Na niektóre z nich trudno odpowiedzieć, bo dotykają rzeczy, które uznajemy za oczywiste i nigdy o tym nie myślimy albo wymagają zaawansowanej wiedzy. Jednak jest to dobra gimnastyka dla umysłu - jak rzeczy skomplikowane podać w jak najprostszej formie.

Zacznijmy od takich pytań:

Kim jest architekt? Czym zajmuje się urbanista? Jak działa miasto? 

Ach, pojechać do Zakopanego i zakochać się... Spoglądać na majestatyczne szczyty, spacerować po Krupówkach trzymając się za ręce, kupować sobie pasujące do siebie papcie z owczego runa...

Czy tak będzie wyglądała przyszłość?

Jeśli nigdy nie musieliście szukać pokoju do wynajęcia - zazdroszczę Wam. 

Wrocławski rynek nieruchomości nie jest łaskawy dla studentów poszukujących swoich czterech kątów - i pewnie wszędzie tak jest. Ceny zawsze za wysokie, mieszkania położone zawsze za daleko, zawsze coś nie tak, a jednak gdzieś trzeba mieszkać. Najgorsze chyba są te momenty, kiedy w ogłoszeniu wszystko wygląda w miarę ok (nawet nie dobrze, wystarczy, żeby było ok), a na miejscu okazuje się, że do wynajmowanego pokoju można się dostać tylko przez pokój przejściowy (w sytuacji, kiedy są to jedyne dwa pokoje, Ty jesteś dziewczyną, a drugi lokator jest chłopakiem wydaje mi się to nieco kłopotliwe, ale to może tylko mi), w łazience na połowie ścian nie ma płytek, czynsz tak naprawdę jest o 100 złotych wyższy, w toalecie wita Cię niespuszczona woda w toalecie, dwa osobne pokoje są tak naprawdę dużym salonem, który można sobie przedzielić... No po prostu po jakimś czasie ma się dość. A to tylko moje historie, nie mówiąc już o tych usłyszanych od znajomych.



Marta Rysa opisała swoje przeżycia z szukania mieszkania w Warszawie. Jej oczekiwania były trochę wyższe niż przeciętnego studenta, ale nic dziwnego - kiedy szuka się czegoś do zamieszkania na dłużej, a nie tylko dziewięć studenckich miesięcy, zwraca się uwagę na więcej szczegółów.
Książka "Upiór w bloku. Kryminałki mieszkaniowe" to zbiór kilkustronnicowych opowiadań - raczej nie reportaży, jak napisano na okładce. To bardziej takie historyjki, którym dalibyście lajka na Facebooku i wysłali znajomym. Niektóre bawią, niektóre przerażają. Ale nawet śmiech będzie śmiechem przez zły, jeśli miało się podobne doświadczenia. Szkoda, że chociaż niektóre z opowieści nie są zilustrowane zdjęciami oglądanych mieszkań - chciałabym zobaczyć, jak wyglądało opisywane przez Rysę nietypowe apartamenty, zwłaszcza ten praktycznie zamieniony w szklarnię czy ten z łazienką z greckimi kolumnami i wielką wanną na środku.

Liczba absurdalnych spotkań przy okazji poszukiwania mieszkań była tak duża, że zaczęłam się zastanawiać, czy ze mną jest wszystko w porządku.

Mieliście może kiedyś do czynienia z agentami nieruchomości? Ja nie - i powiem szczerze, że po lekturze książki chyba wolałabym szukać mieszkania na własną rękę. W opowieściach przewija się galeria kolorowych postaci, pewnie trochę przerysowanych. Ale nieodmiennie przekonujących, że te koszmarne lokale mogą być spełnieniem marzeń, wystarczy tylko trochę się postarać, tu kwiatka postawić, tu zasłonkę powiesić, tu gołębie przegonić, tu dziurę w podłodze naprawić...

Zawodowi kłamcy? Entuzjaści potrafiący grać role życia, kiedy dany metraż trzeba koniecznie komuś upchnąć? Co tkwi za fasadowymi obliczami ludzi dzierżących czarne teczki i skłonnych ruinę uznać za przejaw artyzmu albo modnej dekadencji?

Ktokolwiek zajrzał kiedyś na Polisz Arkitekczer albo Chujowe mieszkania do wynajęcia ten wie, jaką fantazją w urządzaniu domów wykazują się Polacy. Właściwie nie ma żadnych ograniczeń, można zamieszkać w zamku, piramidzie, igloo, przenieść się do morskiej krainy, starożytnej Grecji albo wybrać się w przyszłość. I to jest ekstra, każdy może urządzić się tak, jak lubi. Ale przy wynajmowaniu mieszkań to już nie brzmi tak dobrze - fajnie, że właściciel-muzyk lubi spać w sypialni obitej czerwonym aksamitem, takim jego futeraliku, ale to chyba na tyle unikalne upodobania, że ciężko będzie znaleźć najemcę. A kiedy przeczytałam u Kasi na blogu Simplicite o jej podejściu do wynajmowania mieszkania, które ma być schludne, funkcjonalne i łatwe do urządzenia - po prostu nie mogłam  uwierzyć. Gdzie byli tacy wynajmujący, kiedy ja szukałam pokoju we Wrocławiu?!

źródło: Simplicite

Te trudności ze znalezieniem porządnego mieszkania dziwią tym bardziej, że powstają nowe osiedla domów wielorodzinnych, masy ludzi wyprowadzają się na przedmieścia do domków jednorodzinnych, fabryki przekształcane są w lofty, puste parcele w centrach miast są zabudowywane. Książka Filipa Springera "13 pięter" opowiada o polskim głodzie mieszkaniowym, który trwa od ponad stu lat. Podczas tej lektury jeżą się włosy na głowie i właściwie odechciewa się jakichkolwiek zmian, czy to wynajmowania nowego pokoju czy szukania mieszkania do kupienia.


"13 pięter" zdecydowanie polecam (nie pierwszy raz z resztą), a jeśli chodzi o "Upiora w bloku" - jeśli gdzieś na nią traficie, można przeczytać w podróży, ale czy Wam się spodoba zależy od Waszego poczucia humoru i doświadczeń z wynajmowaniem mieszkań. I tych doświadczeń jestem bardzo ciekawa - podzielicie się?

Brak towarów na półkach, długaśne kolejki, korki na wyjazdach spod supermarketów, biała gorączka i domowe lodówki niezamykające się od nadmiaru jedzenia.

To nie wizja zakupowego szaleństwa poprzedzającego Święta Bożego Narodzenia czy Wielkiejnocy (lub Zielonych Świątków, o których nigdy nie pamiętam), tylko być może co drugiej soboty w tym roku. 

Dzisiejszy zakupowy dzień to sprawdzian dla nowej ustawy o zakazie handlu w niedzielę, sprawdzian dla sklepów i dla nas samych. Czy wytrzymamy jeden dzień bez zakupów? Czy o godzinie dwudziestej w sobotę zabranie chleba i wina? A może przypisywany Polakom spryt wziął górą i będziemy mogli zaspokoić jutro swoje konsumpcjonistyczne zachcianki.

Zacznijmy od konkretów - w które niedziele będzie obowiązywał zakaz handlu i co będzie nieobjęte tym zakazem

[KLIKNIJ ZDJĘCIE, ŻEBY POWIĘKSZYĆ] źródło: Forum Obywatelskiego Rozwoju, materiały prasowe

Sam sposób określenia, które niedziele będą wolne, a które handlowe jest dosyć prosty, ale najlepiej zaopatrzyć się po prostu w odpowiednią rozpiskę. Docelowo w 2020 roku objęte zakazem handlu ma być objętych 45 niedziel. Poniżej znajdziecie kalendarz z zaznaczonymi dniami wolnymi od handlu

Po prawej widzicie grafikę Forum Obywatelskiego Rozwoju ładnie pokazanymi wyjątkami. Jak to interpretować? Czy w niedzielę kupimy pamiątkowe chusty ludowe w Folkstarze albo Cepelii, lodówkę i wędliny na stacji paliw albo masło w lecznicy dla zwierząt? A może nie będzie można kupić w Empiku na dworcu książki do poczytania w podróży? Czy to koniec ze spontanicznymi, niedzielnymi grillami, bo nigdzie nie będzie można dostać kiełbasy? Ale spokojnie, na pewno kupicie hot-doga w Żabce, jeśli za ladą stanie właściciel franczyzowego lokalu.

Jakie mogą być następstwa zakazu handlu w niedzielę?

• wzrost obrotów sklepów internetowych - window shopping przeniesię sie do Internetu. Będziemy przeglądać witryny internetowe, zamiast tych sklepowych. Niestety, zakupy zrobione w niedzielę w Tesco nie dotrą do nas tego samego dnia - zamówienia kompletowane są w sklepach, a nie w magazynach. Ale w poniedziałek pełen koszyk powinien wylądować już na naszym progu. Prawdziwe oblężenie mogą zanotować w soboty nie tylko sklepy z artykułami spożywczymi, ale i te z artykułami wyposażenia wnętrza. Każdy, kto nie mieszka tuż pod Ikeą wie, że takie zakupy to kilkugodzinna wyprawa - klopsiki się same nie zjedzą i świeczki się same nie powąchają. Tutaj z pomocą też przychodzą zakupy przez Internet, bo od jakiegoś czasu jest taka możliwość, no i nie trzeba wtedy samemu wnosić kanapy na czwarte piętro bez windy.

• powstanie showroomów - sklepy zaczną prowadzić sprzedaż poprzez aplikacje albo kioski, a po tak dokonanej transakcji będziemy odbierać zamówienie z dobrze zaopatrzonego magazynu. Albo będziemy mogli przymierzyć ubrania, ale... nie będziemy mogli zapłacić za nie w kasie, co też zachęci do zakupów przez Internet. Ciekawy pomysł ma sklep eobuwie.pl - otworzył we Wrocławiu lokal, gdzie od kliknięcia na tablecie do otrzymania zamówienia mają minąć trzy minuty. Może i inne sklepy będą wystawiały więcej ubrań na swoich witrynach, oznaczonymi kodami QR? Wystarczy jedno kliknięcie i torebka kupiona.

• rozwój sieci automatów - już nie tylko napoje i słodycze, ale i artykuły pierwszej potrzeby i jedzenie. Nawet Biedronka testowała przez jakiś czas we Wrocławiu swój Biedronkomat, w którym można było kupić m.in. parówki. Idealne rozwiązanie, kiedy nad ranem dopadnie poimprezowy głów.

• więcej produktów spożywczych na stacjach benzynowych - przygotujcie się na widok chleba wciśniętego pomiędzy płyn do spryskiwaczy a zapachowe choinki.

• większy zyski dla sklepików, piekarni i cukierni - w tych miejscach będzie można handlować, jeśli przeważającą ofertą będzie pieczywo, wypieki lub lody albo kiedy za ladą stanie właściciel sklepu.

• wzrost frekwencji w kościołach - tu chyba nie trzeba nic dodawać.

• powiększenie się oferty kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej - skoro nie będzie można spędzić czasu na zakupach, to może wyprawa do kina, na basen albo na rower? W niedziele może zwiększyć się zapotrzebowanie na imprezy kulturalne. Ciekawe, czy włodarze miast mają już pomysły na wydarzenia w każdą z niedziel niehandlowych, żeby zachęcić mieszkańców do wychodzenia z domów i wydawania pieniędzy w inny sposób, na przykład na jarmarkowych stoiskach. 

Rekreacja z głową - wywiad z Grzegorzem Gądkiem i Moniką Wróbel z Fundacji Skwer Sportów Miejskich

• więcej punktów usługowych w galeriach - to łączy się z punktem wyżyj. Centra handlowe i tak muszą być otwarte, bo działają w nich kina, restauracje, banki, apteki, pralnie, fryzjerzy itd., a takie usługi mogą w niedzielę działać. Galerie na pewno będą starały się zachęcać zakupowiczów do zaglądania do nich przez cały weekend, bo wprawdzie nowej kiecki nie kupimy, ale może i tak pójdziemy całą rodziną do McDonald's.

• zmiana funkcji - Galeria Metropolia w Gdańsku nosi się z zamiarem przemianowania się na... dworzec kolejowy. Ponieważ znajduje się na stacji Gdańsk Wrzeszcz, wystarczy tylko postawić automaty z biletami i informację dla podróżnych i można działać w niedziele. Chociaż nie wszystkim najemcom może spodobać się ten pomysł - na dworcach nie można sprzedawać alkoholu. 

• wzrost średnich ocen studentów - dla wielu studentów praca w handlu to jedyny sposób na dorobienie sobie w weekendy. W tym momencie odbiera się im tą możliwość, więc nie pozostanie im nic innego, niż szukanie pracy w usługach lub przeznaczenie tego dnia na naukę, podwyższenie średniej i walkę o stypendia ;) Z resztą, dotyczy to nie tylko studentów:

Dzięki ograniczeniu handlu w niedziele polskie dzieci będą się lepiej uczyć i staną się zdrowsze. Wzmocnią się więzy społeczne, w rodzinach rzadziej będą zdarzały się konflikty, zwiększy się popyt na usługi turystyczne, kulturalne i sportowe. Takie między innymi efekty wprowadzenia ograniczeń sprzedaży przedstawił rząd w swoim stanowisku do obywatelskiego projektu w sprawie zakazu handlu.

Może się też nic nie zmienić, bo pracownicy sklepów dyskontów spożywczych będą pracowali do północy w sobotę i od północy w niedzielę. Lub będą pracować w święta, bo zmiany w prawie wprowadziły taką możliwość.

Zakaz handlu w niedzielę jako czynnik miastotwórczy?

Mówi się, że galerie handlowe zabijają miasta. Że nikomu nie chce spacerować się po mieście, zaglądając do oddalonych od siebie sklepów. Wszyscy chcą żyć jak najwygodniej i mieć wszystko pod ręką. Centrum handlowe jest opcją domyślą - dojedziemy autem, na pewno znajdziemy miejsce parkingowe, będziemy mieli wszystko pod jednym dachem. I z tego powodu wymierają centra miast - nie mają jak konkurować z tymi molochami. Tak jest na przykład we Wrocławiu, o którym mówi się, że jego centrum to Dzielnica Czterech Galerii.

Puste witryny. Tak we Wrocławiu zniszczono kilkaset lat handlowej tradycji Marlena Joks

Z drugiej strony, od paru lat takie centra nie skupiają się tylko na handlu, ale stają się centrami rozrywki. Powstało nawet pojęcie galerii społecznościowej, czyli takich, w których spędza się czas, a nie tylko kupuje. Sama często umawiałam się na naukę czy spotkania w centrach handlowych, bo na pewno będzie gdzie usiąść, będzie dach nad głową, w każdej chwili można kupić coś do jedzenia i pyszną kawę albo nawet przejść się i rozprostować nogi obchodząc całą galerię dookoła, bez konieczności wychodzenia na dziesięciostopniowy mróz.


To kolejny problem, z którym musimy zmagać się w Polsce - nasz klimat. Deszczowa jesień, mroźna zima - brakuje miejsc do uprawiania sportów, rekreacji czy po prostu miłego spędzania wolnego czasu gdzieś pod dachem. Przyzwyczailiśmy się już, że zapewniają nam to galerie. Oczami duszy widzę, jak powstają teraz centra rekreacyjne, w których można spędzić cały styczniowy dzień w takim miejscu, gdzie możemy skorzystać z różnych atrakcji, wypożyczyć książkę, zjeść coś dobrego, mieć kontakt ze sztuką - i nie będą nas przy okazji kusiły witryny zamkniętych sklepów. A może powrócą targi i bazarki? W Lubinie cosobotnia giełda będzie czynna również w niedziele niehandlowe. A można tam kupić nie tylko samochody czy antyki, ale i odzież, słodycze czy chemię.

Niedługo przekonamy się, czy w niedziele ulice naszych miast zapełnią się ludźmi, którzy do tej pory w niedziele pracowali albo spędzali swój czas w galeriach handlowych. Może rozkwitnie handel uliczny, poznikają puste witryny, kredyty chwilówki zastąpią małe punkty usługowe. W parkach nie będzie można znaleźć wolnych ławek, na każdym rogu będą boiska I za parę lat będziemy uczyć w szkołach, że zakaz handlu w niedzielę był czynnikiem miastotwórczym, który uratował centra miast.